ไหนใครสายเฮลตี้ รักสุขภาพ กินเจกันบ้างคะ ช่วยกระซิบบอกเราหน่อย และไหนใครกินเจ กินกันครบ 9 วันรึเปล่าน้า ทุกคนรู้ไหมคะว่าการกินเจ ถือเป็นการชำระกายใจให้บริสุทธิ์ งดรับประทานเนื้อสัตว์ชั่วคราว นอกจากจะดีต่อสุขภาพแล้ว ยังเป็นการสืบสานวัฒนธรรมที่มีมาอย่างยาวนาน และเป็นอีกหนึ่งเทศกาลที่คนจีนและคนไทยเชื้อสายจีนให้ความสำคัญอีกด้วย ซึ่งเทศกาลกินเจจะเกิดขึ้นในช่วงเดือน 9 ตามปฏิทินจันทรคติจีนของทุกปี โดยปีนี้เกิดขึ้นในระหว่างวันที่ 3 ถึง 11 ตุลาคม ปี 2567 ค่ะ
วันนี้ Sansiri Blog จะมาเล่าถึงจุดเริ่มต้นของการถือศีลกินผักในประเทศไทย เทศกาลถือศีลกินผักในภูเก็ต พิธีกรรมในเทศกาลถือศีลกินผักในภูเก็ต รวมถึงเปิดเหตุผลว่าทำไม คนถึงเริ่มถือศีลกินผัก ผักที่รับประทานได้และห้ามรับประทานในเทศกาลกินเจรวมถึง การที่แสนสิริร่วมกับธนาคารไทยพาณิชย์สืบสานประเพณีถือศีลกินผักและทำประโยชน์ให้กับสังคมให้ทุกคนฟังกันค่ะ
จุดเริ่มต้นการถือศิลกินผักในประเทศไทย
เทศกาลถือศีลกินผักหรือเทศกาลกินเจคาดว่าน่าจะเข้ามามีอิทธิพลในประเทศไทย ในสมัยกรุงศรีอยุธยา ช่วงประมาณ พ.ศ. 2170 ชาวจีนได้อพยพเข้ามาตั้งถิ่นฐานในไทย เนื่องจากในช่วงนั้นกรุงศรีอยุธยาเป็นเมืองท่าการค้าขายระหว่างประเทศ คนจีนจึงได้นำเทศกาลถือศิลกินเจเข้ามาด้วย
เทศกาลกินเจในสมัยอธุยาจะเหมือนกับการบูชาเทพเจ้ากิ้วอ๋องไต่เต่ของจีนหรือที่หลายคนเรียกว่า เทพเจ้าทั้ง 9 เนื่องจากเทพเจ้ากิ้วอ๋องไต่เต่ ถือเป็นเทพเจ้าองค์สำคัญในเทศกาลถือศิลกินผัก เพราะคนจีนเชื่อว่าเทพเจ้ากิ้วอ๋องไต่เต่ เป็นเทพเจ้าที่ปกป้องและนำความสงบสุขมาให้มนุษย์และยังเชื่ออีกว่า เหล่าเทพเจ้าทั้งหลายจะมอบพรให้กับคนที่ถือศิลกินผัก
เทศกาลถือศิลกินผักใน “ภูเก็ต”
มีเรื่องเล่าขานกันมาว่าเมื่อนานมาแล้ว ในสมัยที่พระเจ้าถลางได้เข้ามาตั้งรกรากในจังหวัดภูเก็ต ณ หมู่บ้านเก็ตโฮ่ เนื่องจากหมู่บ้านแห่งนี้มีทรัพยากรธรรมชาติอย่างแร่และดีบุกเป็นจำนวนมาก ซึ่งในยุคสมัยนั้นแร่และดีบุกเป็นที่ต้องการในตลาดสูง ต่อมา ได้มีคณะงิ้วปั่วฮี่ ซึ่งเป็นคนจีนเชื้อสายฮกเกี้ยน มาจัดการแสดงงิ้วในหมู่บ้าน ด้วยความที่บริเวณนั้นเป็นป่าทึบ คนในคณะงิ้วหลายคนจึงป่วยเป็นไข้มาลาเรีย พวกเขาจึงประกอบพิธีถือศิลกินเจกัน เพื่อบูชาและขอขมาลาโทษต่อเทพเจ้ากิ๋วอ๋องไตเต ปรากฏว่าโรคภัยหายไปจนหมด นับตั้งแต่นั้นมาจึงได้มีการประกอบพิธีถือศิลกินผักในทุกปีนั้นเอง
พิธีกรรมในเทศกาลถือศีลกินผักในภูเก็ต
เทศกาลกินเจของจังหวัดภูเก็ต ถือว่าเป็นเทศกาลที่มีชื่อเสียงมาอย่างยาวนาน โดยในเทศกาลถือศีลกินผักของทุกปี จะมีการจัดพิธีกรรมทางศาสนาต่างๆ ไม่ว่าจะเป็น
พิธียกเสาโกเต้ง เป็นพิธีเปิดเทศกาลกินเจ โดยจะมีการยกเสาธงขึ้นสูงเพื่ออัญเชิญเทพเจ้าลงมา รวมถึงจุดตะเกียง 9 ดวง บนยอดเสาเพื่อบูชาเทพเจ้าทั้ง 9 องค์
พิธีแห่รอบเมืองหรือพิธีอิ้วเก้ง จะมีคนทรงหรือที่เขาเรียกกันว่า “คนทรงม้า” เข้าร่วม (ไม่จำเป็นต้องใช้ม้าจริง คนทรงม้าเป็นแค่ชื่อเรียก) โดยคนทรงจะทำพิธีทรมานตัวเองด้วยการแทงอาวุธเข้าไปในร่างกาย เพื่อรับเคราะห์แทนชาวเมืองภูเก็ต
พิธีขึ้นบันไดมีด คนทรงหรือที่เรียกกันว่า “คนทรงม้า” จะต้องปีนบันไดขึ้นไปถึงยอดที่มีธงปักอยู่ ซึ่งบันไดแต่ละขั้นจะมีความคมและชันมาก หากแต่ปีนก็ต้องปีนกลับลงมาเช่นเดิม และผู้ทรงม้าจะไม่ได้รับบาดเจ็บแต่อย่างใด ถือเป็นพิธีกรรมที่มีความท้าทายอย่างสูง
พิธีลุยไฟและโก้ยห่าน เป็นพิธีที่จะทำในคืนสุดท้ายของการถือศีลกินผัก เพราะถือเป็นการสะเดาะเคราะห์ปัดเป่าสิ่งชั่วร้าย รวมถึงผู้คนเชื่อว่าคนที่เข้าร่วมพิธีดังกล่าวจะได้รับความคุ้มครองจากสิ่งศักดิ์สิทธิ์นั่นเอง รวมถึงจะมีกิจกรรมอื่นๆ อีก ไม่ว่าจะเป็นการล้างศาลเจ้า พิธีเดินสะพานตะปู ฯลฯ โดยศาลเจ้ากว่า 30 ศาลเจ้าในภูเก็ตจะประกอบพิธีกรรมถือศีลกินเจ เช่น ศาลเจ้าจุ้ยตุ่ย ศาลเจ้ากะทู้ ศาลเจ้าแสงธรรม ฯลฯ เทศกาลถือศีลกินผักในภูเก็ต จึงถือว่าเป็นเทศกาลที่มีชื่อเสียงและเป็นที่นิยมมาอย่างยาวนาน จึงทำให้ผู้คนหลั่งไหลเข้ามาท่องเที่ยวเยี่ยมชมเทศกาลกินเจในภูเก็ตนั่นเอง
ทำไมคนถึงเริ่มถือศิลกินผัก
เหตุผลที่คนเริ่มกินเจอาจมีหลายประการ เช่น กินเจเพื่อสุขภาพ เนื่องจากอาหารเจเป็นอาหารประเภทผัก ไม่มีเนื้อสัตว์ หลายคนอาจจะเรียกอาหารประเภทนี้ว่า อาหารชีวจิต ซึ่งหากกินเจไปสักระยะหนึ่ง ร่างกายจะปรับสมดุล ทำให้มีสุขภาพแข็งแรงขึ้น สามารถขับของเสียออกจากร่างกายได้ และยังช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดโรคต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นโรคความดัน โรคเบาหวาน โรคหัวใจและโรคมะเร็ง ฯลฯ เหตุผลต่อมาที่คนกินเจ อาจเพราะความเมตตาต่อสัตว์ ไม่อยากฆ่าสัตว์ที่เป็นเพื่อนร่วมโลก ถึงแม้จะเป็นวัฏจักรของชีวิตก็ตาม เหตุผลถัดมาที่คนไม่กินเนื้อสัตว์ อาจเพราะไม่อยากทำบาป เพราะบางคนอาจมีความเชื่อว่า หากไม่กินเนื้อสัตว์อาจจะทำให้ไม่เจ็บไม่ป่วยหรือหายจากโรคภัยไข้เจ็บ เหตุผลประการสุดท้ายคนอาจกินเจเพราะต้องการสืบสานวัฒนธรรม เพราะเทศกาลกินเจเป็นวัฒนธรรมที่สืบต่อกันมาอย่างยาวนาน ทั้งนี้อาจมีเหตุผลอื่นๆ อีกที่ทำให้หลายคนหันกลับมากินเจ
กินเจ รับประทานอะไรได้บ้างนะ
ผัก ผลไม้ ถั่ว ข้าวโพด ธัญพืช เต้าหู้ น้ำเต้าหู้ นมถั่วเหลือง เครื่องปรุงเจ
รู้ไหม! ผักบางชนิด ห้ามกินตอนถือศิลกินผัก
เราเชื่อว่าทุกคนโดยส่วนมากรู้อยู่แล้วว่า การกินเจนั้น ห้ามกินเนื้อสัตว์ แต่ทุกคนรู้หรือไม่ว่าการกินเจนอกจากจะห้ามกินเนื้อสัตว์แล้ว ยังห้ามกินผักบางชนิดที่มีกลิ่นฉุน 5 อย่างอีกด้วย ได้แก่ กระเทียม กุ้ยช่าย หัวหอม ใบยาสูบและหลักเกียว หากใครเคร่งมากๆ จะไม่นำภาชนะที่ใส่อาหารที่มีเนื้อสัตว์มาปนกับอาหารเจ เพราะเชื่อว่าอาหารที่ปนกับเนื้อสัตว์นั้นจะไม่บริสุทธิ์นั่นเอง
กินเจ ต้องล้างท้องก่อนนะ
ก่อนจะกินเจต้องล้างท้องเพื่อปรับสมดุลร่างกายก่อนกินเจ เพื่อลดปัญหาท้องไส้ปั่นป่วนและเตรียมร่างกายให้พร้อม จึงต้องล้างท้องก่อนกินจริง 1 วัน คนโดยส่วนมากจึงกินเจกัน 10 วัน ถึงแม้เทศกาลกินเจจะมี 9 วันก็ตาม และทุกคนล่ะค่ะกินครบ 9 วันกันหรือเปล่า ใครยังไม่ลองเคยกินเจไปกินกันดูนะคะ เพราะดีต่อสุขภาพของเรามากๆ เลยค่ะ
แสนสิริ X ธนาคารไทยพาณิชย์ ร่วมกันสืบสานประเพณีถือศีลกินผัก
บริษัทแสนสิริ ได้จับมือกับธนาคารไทยพาณิชย์ ร่วมสืบสานประเพณีถือศีลกินผักมาอย่างยาวนาน โดยปีนี้เป็นปีที่ 12 แล้ว ประเพณีถือศีลกินผักถือว่าเป็นประเพณีที่อยู่คู่กับจังหวัดภูเก็ตมาอย่างยาวนานถึง 199 ปี ทำให้ผู้คนต่างหลั่งไหลเข้ามาร่วมงานประเพณีถือศีลกินผักจนเกิดเป็น soft porwer ของบ้านเรา จนอาจกล่าวได้ว่า เป็นอีกหนึ่งงานอีเว้นท์ที่สร้างชื่อเสียงให้กับประเทศไทยในระดับโลก โดยประเพณีถือศีลกินผักที่จะจัดขึ้นในปีนี้ แสนสิริและธนาคารไทยพาณิชย์ ยังได้ออกแบบและสื่อสารภายใต้คอนเซ็ปต์ “เบ่งบาน งดงาม และ สมดุล” ซึ่งได้รับแรงบันดาลใจมาจาก “เปอรานากัน” ที่สะท้อนความเป็นเอกลักษณ์ของจังหวัดภูเก็ต โดย คุณโมโม่ พราวฟ้า สันติอัศวราภรณ์ หนึ่งใน 40 Creators ที่ผ่านการคัดเลือกจากโปรเจกต์ “ARTIZEN” (อาร์ทิเซน) ของแสนสิริ
ในปีนี้แสนสิริขอเป็นส่วนหนึ่งที่ได้ร่วมทำประโยชน์ให้กับสังคมอีกครั้ง และยังเชิญชวนพันธมิตรทางธุรกิจ ลูกค้าของแสนสิริ และลูกค้าของธนาคารไทยพาณิชย์เข้าร่วมในการทำกิจกรรมครั้งนี้ด้วย โดยเราจะร่วมกันล้างอ๊าม (ทำความสะอาดศาลเจ้าจีนก่อนวันที่จะถึงเทศกาลกินเจ) โดยศาลเจ้าที่เราจะไปช่วยคือ 4 ศาลเจ้าใหญ่ ได้แก่ ศาลเจ้ากะทู้ ศาลเจ้าบางเหนียว ศาลเจ้าจุ้ยตุ่ยเต้าโบ้เก้ง และ ศาลเจ้าสามกอง อีกทั้งยังได้ชวนลูกบ้านมาร่วมกันเก็บขยะท้ายขบวนถือศีลกินผักของศาลเจ้าจุ้ยตุ่ย เพื่อรักษาความสะอาดของจังหวัดภูเก็ต ถือเป็นการทำประโยชน์ให้กับสังคมและร่วมสืบสานประเพณีถือศีลกินผัก รวมถึงเป็นกระบอกเสียงเผยแพร่ประเพณีถือศีลกินผักให้แพร่หลายในวงกว้างมากขึ้นอีกด้วย
เทศกาลกินเจถือเป็นเทศกาลสำคัญของชาวจีนและคนไทยเชื้อสายจีนเป็นอย่างมาก เพราะถือเป็นการสะท้อนวัฒนธรรมจีนที่ผสมผสานกับวัฒนธรรมไทย และทำให้หลายคนได้ร่วมเป็นส่วนหนึ่งของการทำประโยชน์เพื่อสังคม รวมถึงเชื่อมโยงกับศาสนาและยังมีประโยชน์ต่อสุขภาพของเราอีกด้วย
Source
https://food.trueid.net/detail/kmzb69ew7WO
https://www.thaipbs.or.th/news/content/332721
https://www.thairath.co.th/news/local/south/2212019
https://www.bangkokbiznews.com/lifestyle/food/1145335
